Żucie gumy jest popularnym nawykiem wielu osób. Jednak mało kto zastanawia się nad jego wpływem na zdrowie jamy ustnej i zębów. W rzeczywistości guma do żucia może zarówno korzystnie, jak i negatywnie oddziaływać na zęby, w zależności od jej składu oraz częstotliwości i sposobu żucia. Guma do żucia a zęby: poniżej przedstawiamy szczegółowy opis jej wpływu na zęby, uwzględniając zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty.
Pozytywne efekty żucia gumy
1. Stymulacja wydzielania śliny :
Żucie gumy stymuluje produkcję śliny. Ślina pełni kluczową rolę w ochronie zębów, ponieważ neutralizuje kwasy wytwarzane przez bakterie w jamie ustnej, które powstają na skutek rozkładu resztek pokarmowych. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko demineralizacji szkliwa, co jest jednym z głównych powodów powstawania próchnicy. Dodatkowo ślina pomaga zmywać resztki pokarmowe oraz osady z powierzchni zębów, co wspomaga utrzymanie ich czystości.
2. Redukcja płytki nazębnej i kwasów:
Badania wykazały, że regularne żucie gumy bezcukrowej może przyczyniać się do redukcji płytki nazębnej. Guma żuta po posiłku przez około 20 minut pomaga usunąć część osadu, który gromadzi się na zębach. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko powstawania kamienia nazębnego i innych problemów, takich jak choroby dziąseł.
3. Działanie ochronne fluoru w gumach do żucia:
Niektóre gumy bezcukrowe zawierają dodatkowo fluor, który wzmacnia szkliwo zębów i chroni je przed próchnicą. Fluor działa remineralizująco na zęby, co oznacza, że pomaga naprawić drobne uszkodzenia szkliwa spowodowane działaniem kwasów. Regularne żucie gumy z fluorem może mieć zatem działanie ochronne i wspomagające codzienną higienę jamy ustnej.
4. Xylitol w gumach bezcukrowych:
Wiele gum bezcukrowych zawiera ksylitol – naturalny słodzik, który ma udowodnione działanie przeciwpróchnicze. Ksylitol nie jest fermentowany przez bakterie obecne w jamie ustnej, co oznacza, że nie przyczynia się do produkcji kwasów, które mogą atakować szkliwo zębów. Dodatkowo ksylitol może hamować rozwój bakterii Streptococcus mutans, które są jednymi z głównych winowajców w procesie próchnicotwórczym.
Negatywne skutki żucia gumy
1. Gumy zawierające cukier:
Nie wszystkie gumy do żucia są bezcukrowe. Gumy zawierające cukier mogą być szkodliwe dla zębów, ponieważ cukier stanowi pożywkę dla bakterii próchnicotwórczych w jamie ustnej. Te bakterie, rozkładając cukier, produkują kwasy, które przyczyniają się do demineralizacji szkliwa i powstawania ubytków. Regularne żucie gumy z cukrem może więc przyczyniać się do rozwoju próchnicy.
2. Nadmierne żucie gumy:
Mimo, że żucie gumy bezcukrowej może mieć pozytywny wpływ na zdrowie jamy ustnej, nadmierne żucie, zwłaszcza przez długi czas, może prowadzić do problemów związanych z obciążeniem mięśni żwaczy i stawów skroniowo-żuchwowych. Może to powodować bóle głowy, napięcie w okolicach szczęki oraz zespół stawu skroniowo-żuchwowego (TMJ). Regularne i długotrwałe żucie gumy może prowadzić także do zmęczenia mięśni, co z kolei może wpływać na dyskomfort spożywania pokarmów.
3. Mikrouszkodzenia szkliwa:
Część badań sugeruje, że zbyt intensywne żucie gumy, zwłaszcza twardej, może prowadzić do mikrouszkodzeń szkliwa. Choć guma sama w sobie nie jest szkodliwa dla zębów, jej intensywne żucie przez dłuższy czas może powodować ścieranie szkliwa, co z kolei zwiększa podatność zębów na próchnicę i inne uszkodzenia mechaniczne.
4. Sztuczne słodziki i dodatki:
Gumy bezcukrowe zawierają sztuczne słodziki, takie jak aspartam, sorbitol czy mannitol, które mogą wywoływać niekorzystne reakcje u niektórych osób, zwłaszcza jeśli są spożywane w dużych ilościach. Sorbitol, na przykład, może działać przeczyszczająco – a zatem trzeba zachować umiar w ilości spożywanych gum.
Kiedy warto żuć gumę?
1. Po posiłkach:
Żucie gumy bezcukrowej po posiłkach to jeden z najprostszych sposobów na zwiększenie wydzielania śliny, co pomaga w oczyszczaniu jamy ustnej i neutralizacji kwasów. To szczególnie ważne po spożyciu kwaśnych pokarmów lub napojów, takich jak owoce cytrusowe czy soki, które mogą działać erozyjnie na szkliwo.
2. W sytuacjach, gdy niemożliwe jest umycie zębów:
Guma do żucia nie zastąpi szczotkowania zębów i nici dentystycznej, ale może być pomocna w sytuacjach, gdy nie mamy możliwości umycia zębów, na przykład po posiłku poza domem. Żucie gumy bezcukrowej pomoże usunąć część osadu i pobudzić wydzielanie śliny, co zminimalizuje ryzyko działania kwasów na szkliwo.
3. W ramach walki z nieświeżym oddechem:
Guma do żucia może być także używana doraźnie w celu odświeżenia oddechu. Gumy o smaku miętowym lub owocowym maskują nieprzyjemny zapach z ust, choć jest to działanie tymczasowe. Długotrwały problem z nieświeżym oddechem może wymagać interwencji stomatologa lub lekarza.
Guma do żucia a zęby – podsumowanie
Guma do żucia może mieć zarówno korzystny, jak i szkodliwy wpływ na zęby. Najlepszym wyborem są gumy bezcukrowe, zwłaszcza te zawierające ksylitol lub fluor, które wspierają zdrowie jamy ustnej i zębów, pomagają w walce z próchnicą oraz stymulują wydzielanie śliny. Jednak nadmierne żucie gumy, zwłaszcza tej zawierającej cukier, może prowadzić do powstawania próchnicy, mikrouszkodzeń szkliwa oraz problemów z mięśniami i stawami żuchwy. Jak w wielu przypadkach, i w tej kwestii kluczowe znaczenie ma umiar oraz wybór odpowiednich produktów.
Zaleca się, aby guma do żucia była stosowana jako uzupełnienie codziennej higieny jamy ustnej, a nie jako jej zastępstwo. Regularne szczotkowanie zębów, używanie nici dentystycznej oraz wizyty u stomatologa pozostają podstawą zdrowych zębów i dziąseł.